mrt
Blogs 2021, Moestuin, Tomaten
Tomaten zaaien
Yes yes yes ik mag weer tomaten gaan zaaien. Voor wie me kent weet dat ik ieder jaar een iets wat teveel aan tomaten planten opkweek. Inmiddels is mijn collectie tomaten zaden zo belachelijk groot dat ik dit jaar toch echt zal gaan moeten kiezen welke ik wel en niet zaai. Mijn zwarte tomaten staan zeker weten op het lijstje om te zaaien. Ze zien er niet alleen geweldig uit maar ze smaken ook fantastisch.
Verschillende soorten tomaten en tomaten zaden
Als je denkt dat er alleen maar rode tomaten zijn in grote en kleine variant dan heb je het mis. Tomaten komen in veel verschillende soorten en maten. En in héél veel verschillende kleuren. Ik kweek graag verschillende kleuren. Na het oogsten van de tomaten staat het prachtig op een schaal. Maar ook de smaak van de tomaten verschilt enorm. Als je eenmaal zelf gekweekte tomaten heb gegeten. Ik kies vrijwel altijd voor heirloom zaden. Eerlijk is eerlijk ik weet het nederlandse woord niet. Maar deze zaden zijn zaad vast. Het ras is dusdanig stabiel dat de zaden die je uit de tomaten oogst ook daadwerkelijk dezelfde tomaat oplevert. Staat er een ander tomaten ras naast dan kunnen ze daar wel mee kruisen. Bij F1 zaden is de plant een kruising van verschillende planten, en hebben de zaden van de plant vaak niet dezelfde eigenschap als de moederplant. F1 hybride zaden is niet hetzelfde als gmo zaden. Maar daar zal ik later nog eens over schrijven. Voor de tomaten ben ik een grote fan van de heirloom zaden. Omdat de tomaten qua smaak gewoon enorm verschillen van de waterige supermarkt tomaten. Ook is het zelf oogsten van de zaden erg fijn want zo hoef je niet ieder jaar nieuwe zaden te kopen. En dat maakt goedkoop moes tuinieren mogelijk.
Kies de juiste zaden, dit zijn struiktomaten
Bij het kiezen van je zaden is het belangrijk om te weten dat er 2 verschillende soorten tomaten zijn. Namelijk de stamtomaat die groeit voornamelijk in de hoogte. En dan is er ook nog de struiktomaat. Deze groeit zoals de naam en zegt als een struikje. Over het al gemeen wordt de struik tomaat niet heel erg hoog. En is deze heel erg geschikt om te kweken in potten. Handig voor als je op je balkon tomaten wil kweken. Of verwerk een paar struiktomaten in je siertuin om zo toch wat te kunnen oogsten. De struiktomaten zijn ook erg leuk voor in de kindermoestuin.
Liever de hoogte in, kies dan de stamtomaat
De stamtomaat kan erg hoog groeien, wanneer ze binnen in de kas groeien kunnen ze het dak van de kas makkelijk halen. Buiten is mijn ervaring dat ze vaak niet zo hoog worden. Maar de 1,5 meter halen ze vaak wel. Op het moment dat ze de hoogte in gaan is het belangrijk dat je ze gaat ondersteunen, bijvoorbeeld door ze op te binnen aan een bamboe stok. Maak de stellen niet te strak vast, want deze worden nog dikker. En je wil niet dat ze beschadigd raken door touw of binddraad. Stamtomaten moet je dieven. Nou ja je moet van mijn natuurlijk helemaal niets. Maar wanneer je dit niet doet ontwikkeld de plant enorme zijtakken, die op die takken ook weer dieven gaan maken en die worden ook weer takken. Doe je niets aan je planten dan eindig je met een enorme plant die gevoelig is voor ziekte. Want tomaten planten hebben veel ventilatie nodig. Daarnaast steekt de plant veel tijd in het maken van blad en takken en minder tijd in de vruchten.
Mijn selectie aan tomaten zaden om te zaaien dit jaar
Ondanks dat ik fan ben van heirloom zaden kies ik dit jaar toch ook voor een aantal F1 zaden. Simpelweg omdat ik op zoek ben naar een tomaat die véél tomaten produceren. En die ik vervolgens kan gebruiken om ketchup en tomatenpuree van te maken. Tomatenpuree vraagt om héél héél héél veel tomaten. Voor dit jaar kom ik uit op 10 verschillende tomaten rassen. En ja dat zijn heel veel tomatenplanten. Maar het maakt me simpelweg gelukkig!
Voor 2021 staan de volgende rassen op de planning:
- Black Russian
- Indigo rose
- Tomatenboom
- Basinga
- Tiny Tim
- Outdoor girl
- Moneymaker
- Amish gold
- Iris Rose
- Dancing with smurfs
Een klein stukje info over deze tomaten zaden
Black russian is een vleestomaat die donker mahonierode vruchten geeft. Ik vind de smaak van deze tomaat echt geweldig. Zoet zuur maar ook een beetje pittig. Heerlijk op een tomaten sandwich.
Indigo rose had misschien wel op nummer één het is een bijna zwarte tomaat, en doet denken aan de kleur van aubergine. De smaak heeft is heerlijk zoals de verpakking zegt een balans van zoet en zuur. Maar heel ver weg proef ik ook een vleugje pruim. De tomaatjes zijn iets groter dan een cherry tomaat, en heerlijk door de salade of om zo te snacken.
De tomatenboom heb ik nog geen ervaring mee. De plant wordt tot 1 a 2 meter hoog en heeft een grote opbrengst aan kleine tomaten. En de verpakking zegt dat ze niet gevoelig is voor ziekte. Ik ben dus benieuwd naar deze nieuwkomer.
Basinga is een gele vleestomaat, met stevig vruchtvlees. Hij is een slag kleiner dan dat je gewend bent bij vlees tomaten. Maar rijpt daardoor buiten ook sneller af.
Tiny Tim is een struiktomaat en komt dit jaar in de kinder moestuin. Hij geeft kleine snacktomaatjes, die Chase graag vers van de plant eet.
Outdoor girl, Moneymaker en Amish gold heb ik nog geen ervaring mee. Het zijn de nieuwkomers dit jaar. Outdoor girl zou het buiten erg goed moeten doen. En de vruchten rijpen snel af. Ik hoop dus op een hoge productie van deze middelgrote vleestomaat.
Moneymaker was volgens de website van tomatenzaden.nl (waar ik de zaden bestelde) erg populair in de jaren 50 en 60 omdat ze kwekers veel geld opleverde. Ik ben dus heel benieuwd naar de opbrengst.
Amish gold geeft goud gele vruchten van 140- 170 gram per vrucht, en ook die beloofd een hoge opbrengst.
Dan hebben we nog de irish rose, deze kwam vorig jaar in het vergeten tomaten zaden pakket van vreeken zaden. Ik weet nog dat ze erg lekker was, maar ik ben vergeten hoe ze eruit zag. Dat wordt dus een verrassing dit jaar.
En dan last but not least dancing with smurfs. Ook een zwarte tomaat en iets grote dan een cherrytomaat. De smaak is wat neutraler dan die van de Indigo rose. Maar ook zeker een heerlijke tomaat.
Wanneer tomaten zaaien
Tomaten moet je binnen voor zaaien. Doe je dit niet dan is de kans groot dat je tomaten niet op tijd rijp zijn. Omdat ze een lange tijd nodig hebben om te groeien, vrucht te zetten en de vruchten af te laten rijpen. Ons klimaat is te koud om direct buiten te zaaien. Voor mij is de norm geworden om 6 weken voor de laatste vorst (12 mei ijsheilingen) de tomaten voor te zaaien. Zo hebben mijn tomaten planten een mooi formaat als ze naar buiten gaan. Maar zijn ze nog niet te groot. Ik zaaide ooit alle tomaten in januari, en dat kan ik niet aanraden. De planten waren inmiddels enorm geworden, en tegen de tijd dat ze naar buiten mochten waren het ook niet meer de meest gezonde planten. Ze deden het op de tuin best oké. Maar sinds ik begin maart zaai, heb ik betere en gezondere planten.
Nu snel tomaten zaaien
Ik kan enorm lang doorgaan over tomaten. Maar voor nu is het tijd om te gaan zaaien. Eigenlijk verschild het niet bijna niet van paprika’s of aubergine zaaien waar ik eerder over schreef. Tomaten zaaien doe ik ook in een klein kweekbakje, die ik in 2e deel zodat ik 2 verschillende soorten tomaten kan zaaien in een bakje. Vul het bakje tot vlak onder de rand met aarde. Ik gebruik hiervoor potgrond. Verspreid de zaden over het bakje en dek ze af met een klein beetje aarde. Zorgt dat de grond in de bakjes vochtig is maar niet drijfnat. En dan is het een kwestie van wachten. Met een week ongeveer beginnen de eerste zaailingen op te komen. Bij mij staan de bakjes in de propagator, die warmt aan de onderkant iets op waardoor de plantjes warmer staan. Maar vroeger kweekte ik ze gewoon op in de woonkamer. Een temperatuur van 20-25 graden is ideaal. Zorg ervoor dat de bakjes voldoende vochtig blijven, want de grond mag niet uitdrogen. Dit kan er namelijk voor zorgen dat je plantjes niet opkomen.
Andere mogelijkheden om te zaaien
Ik zaai meerdere rassen in een klein bakje voor. Dit heeft voornamelijk te maken met het feit dat ik ieder jaar veel verschillende planten opstart. En ik zo lang mogelijk zo weinig mogelijk ruimte wil gebruiken. Kweek je maar een paar plantjes op, of heb je voldoende ruimte, dan kan je de tomaten ook direct in een eigen potje zaaien. Het voordeel hiervan is dat je de plantjes niet hoeft te verspenen. Ze komen op in hun eigen potje en kunnen daar rustig doorgroeien. Als het potje groot genoeg is kan je ze er in laten staan tot ze naar buiten kunnen. Wordt het potje wat klein, of groeien er veel wortels door de gaatjes van het potje. Dan is het verstandig om de tomaten plantjes nog een keer te verpotten. Zo krijgen de wortels voldoende ruimte om te kunnen groeien. En kunnen je planten met een gezond wortel gestel de tuin in.
Tomaten zaailingen verspenen
Vandaag schreef ik ook een stukje over zaailingen verspenen. Dat is dus de volgende stap die ik ga zetten. Voorzichtig gaan de zaailingen van hun kweekbakje over naar een eigen potje. Voor tomaten mag je best een flink potje nemen. P9 bijvoorbeeld is een mooi formaat om je plantjes in te zetten. Deze potjes zijn 9×9 cm en geven je tomaten voldoende ruimte om een mooi wortel gestel te maken.
Zet je tomaten zaailingen of planten wat dieper
Bijzonder aan tomaten planten is dat ze in staat zijn om vanaf de steel wortels te maken. Zodra de steel of één van de takken de grond raakt gaan ze daar verder wortelen. Door je tomaten planten dieper te planten kunnen ze meer wortels aan maken. Meer wortels betekend meer voedingsstoffen op kunnen nemen en ook beter water op kunnen nemen. Wat in een droge zomer erg van pas kan komen. Ik zet na het verspenen van de tomaten ze dus altijd wat dieper in de grond. Zo kunnen ze vanaf de steel ook wortels gaan maken. Zodra ze op de tuin de grond in kunnen, zet ik ze ook een stuk dieper. Belangrijk is wel om dan het onderste blad weg te halen.
