Wecken hoe doe je dat en wat is het. Als ik mensen vertel dan ik weck wordt ik vaak gek aangekeken. Wecken dat is dat dan? Wecken is eigenlijk een oude en gelukkig weer steeds populairdere manier om te conserveren. Wil je gaan wecken, in deze post leg ik je uit hoe je dat doet, wat je nodig hebt om te wecken en vertel ik je over de gevaren van wecken.

Hoe is wecken ontstaan

Wecken heeft een lange geschiedenis. Als je op marktplaats zoekt op wecken zal je veel oude boeken met weck recepten tegenkomen. Wecken staat zelf op de Unesco-Werelderfgoedlijst als immateriaal erfgoed. In het verleden werd wecken gebruikt omdat er nog geen goede koelingen waren zoals koelkasten en vriezers. De oogst kon op deze manier langer bewaard worden, en zo was er ook voldoende voedsel voor de winter wanneer verse producten schaars waren. Tegenwoordig kunnen we voor alles de supermarkt inlopen en is het wecken steeds minder populair geworden. De noodzaak is er simpelweg niet meer. Toch wordt wecken weer steeds populairder, vandaar ook mijn blog hierover. Over waarom ik weck heb ik al een blog geschreven. De voornaamste redenen zijn om geld te besparen en een grote oogst verwerken.

Wat heb je nodig om te wecken

Om te kunnen wecken heb je een aantal dingen nodig om te starten. Wecken kan je doen in een grote pan, hier schreef ik ook al eerder een blog over. Dus wil jij een gewone pan gebruiken om lees dat dan zeker even door.

Je hebt dus een grote pan of weckketel nodig.
Glazen potten met draaideksel of glazen weckpotten met rubber ring en klemmen
glastang om de weckpotten in en uit het water te halen
Handig om te hebben een trechter met brede opening.
Een schone keuken 😉

Veel heb je dus niet nodig om te wecken. Je kunt potten van de supermarkt opsparen en deze later hergebruiken. Let wel goed op je deksels deze mogen niet beschadigd zijn. Je kunt online op verschillende plekken nieuwe deksels bestellen. Mijn favoriete adres is de werkbij . Naast potten met een draaideksel kan je ook de mooie potten van weck gebruiken met de rubber ring en de losse glazen deksel. Controleer voordat je de potten gaat gebruiken of de randen en deksel heel zijn. Kleine chipjes uit het glas kunnen er voor zorgen dat je potten niet goed sluiten en dat je eind product mislukt.

En iets waar je niet op mag bezuinigen is een tang om je producten mee uit de ketel te halen. Dit is voor je eigen veiligheid echt noodzakelijk. Gebruik je geen goed tang dan loop je het risico dat de pot terug in de ketel valt en jij kokend heet water over je heen krijgt.

Oude weckpotten welke zijn niet meer bruikbaar

Vaak staan er goede aanbiedingen aan weckpotten op marktplaats. Let er wel op dat sommige van deze potten niet meer gebruikt kunnen worden. Namelijk de potten van het merk Vegla. Voor deze potten worden geen rubbers meer gemaakt. Er zijn nog wel bedrijven die ze aanbieden maar deze zijn van slechte kwaliteit en ik weet uit ervaring ze werken niet. Eigenlijk zijn de vegla potten voor zover ik weet de enige oude weckpotten die je niet meer kunt gebruiken om te wecken. Andere merken zijn nog prima bruikbaar. Ook degene met de bolle deksels zijn bruikbaar in combinatie met de ringen van weck, hier heb je alleen andere klemmen voor nodig.

Verschil in weckketels

Wecken kan in een gewone pan, met een rooster of doekje onderin om het glas te beschermen. Maar weck je vaker en grote hoeveelheden in één keer dan is het hebben van een weckketel wel heel erg handig. Maar welke ketel kies je, en welke is het beste voor jouw situatie.

Weckketel voor op het fornuis

Je kan een weckketel kopen die je op het fornuis kunt gebruiken die geschikt zijn voor inductie, elektro en gas. Persoonlijk ben ik niet zo’n fan van deze weckketels om meerdere redenen. Ik heb een tijdje zo’n weckketel gebruikt heel in het begin. En doordat ik een keukenkastje boven mijn kookplaat heb past de pan niet goed. De ketel komt net niet tegen het kastje aan, wat niet prettig is en heel lastig met vullen. Dus iets om overna te denken als je een kastje boven je fornuis hebt. Een nadeel vond ik dat het lang duurde om de ketel op temperatuur te krijgen. Omdat de pit kleiner is dan de pan, en 2 pitten aan haalde het hier niet. Mijn elektische weckketel is veel sneller op temperatuur. En nog een nadeel is dat je altijd je fornuis nodig heb. Vaak heb ik een “weck dag” maak ik meerdere dingen per dag en staat de ketel de hele dag aan. Maar ondertussen heb ik ook mijn fornuis nodig. Voor mij persoonlijk is een weckketel voor op het fornuis niet ideal.

Halfautomatische of vol automatische weckketel

Een halfautomatische weckketel is een elektrische weckketel, het heeft een snoer met stekker. En op de ketel zelf zit een knop waarmee je de temperatuur kunt instellen. Bij een halfautomatische weckketel heb je geen knop om de tijd in te stellen. Je zult dus een timer moeten zetten om op tijd je ketel uit te zetten. Dat kan een nadeel zijn als je druk bent of zoals ik chaotisch en vergeet een timer te zetten. Maar verder kan je er prima mee wecken.

Een vol automatische weckketel heeft hetzelfde als de halfautomatische weckketel, alleen met een extra knop. Namelijk om de tijd in te stellen. Je kunt dus zelf de tijd instellen en de ketel slaat dus automatisch af zodra de wecktijd voorbij is. Zelf heb ik dus een volautomatische ketel waar ik erg blij mee ben.

haldautomatische weckketel — Halfautomatische weckketel

Je weckpotten reinigen voor gebruik

Voordat je kunt gaan wecken is het belangrijk om je potten en deksels goed te reinigen. Dit kan door ze te reinigen met soda. En daarna goed na te spoelen.

Een andere manier om je potten te reinigen is door de potten en deksels uit te koken in een grote pan.

Maar je kan de weckpotten ook prima reinigen in de vaatwasser. Dit doe ik zelf. Na gebruik gaan de potten in de vaatwasser en worden ze opgeborgen. Heb ik ze nodig om te gaan wecken dan doe ik ze in de vaatwasser en draai op het hoogste programma.

De weckpotten kun je ook steriliseren in de oven. Zorg dat je oven iets hoger staat dan 100 graden en leg je deksels met de binnenkant naar boven. 15 minuten in de oven is lang genoeg.

Je weckpotten vullen

Is je grote pan soep of stoofvlees klaar dan kan je nu beginnen met het vullen vullen van de weckpotten.

Zet een klein bakje azijn en een schoon niet pluizend doekje klaar. Hierbij is het handig om een vultrechter te gebruiken.

Leg een handdoek of snijplank op je aanrecht. Hier kan je de potten opzetten, zet je ze direct op het aanrecht met vullen kunnen je potten springen. Dit komt door het temperatuur verschil.

Vul je potten tot 1 cm onder de rand, met kokend heet eten. Je wilt het zo heet mogelijk in de potten doen.

Het is belangrijk om je potten niet te vol te doen, maar ook niet te leeg te laten. De inhoud van je potten kan tijdens het wecken uitzetten en zit je pot te vol dan kan de inhoud tussen de deksel door eruit gedrukt worden. Dit kan er voor zorgen dat je potten niet goed sluiten. Heb je nog een klein beetje over vul dan niet een halve pot maar pak een pot waar de inhoud goed inpast. Ook voor te leggen potten kunnen mislukken door teveel lucht in de potten.

Gebruik je een draaideksel dan kan je nu de deksel op de pot draaien. Gebruik je weckpotten leg dan het rubber rond de deksel. Doe deze op de pot en sluit je potten af met 2 klemmetjes. Gebruik je oude weckpotten met bolle deksel dan heb je een beugelsluiting nodig.

Het wecken starten

Zodra je de potten hebt gevuld kun je ze in de weckketel zetten, stel deze in op de juiste temperatuur. Binnenkort maak ik hier een lijst voor en zal ik die hier linken. Zorg dat de temperatuur van het water ongeveer gelijk is met de temperatuur van de potten. Zo voorkom je dat je potten breken door het temperatuur verschil.

Zodra de tijd voorbij is haal je de potten met een glastang uit de weckketel, en laat je ze afkoelen op een handdoek. Laat ze 24 uur staan, bij weckpotten verwijder je na 24 uur de klemmetjes of beugelsluiting.

Controleer je potten, potten met een draaideksel zijn vacuum als het bobbeltje in het midden van de deksel naar binnen is gezogen en niet meer ingedrukt kan worden. Weckpotten met klemmen zijn vacuüm als je ze aan de deksel kunt optillen.

Is wecken veilig

Is wecken veilig het korte antwoord ja en nee. Ja ik weet het is een vaag antwoord. Laat ik het uitleggen. Het voedingscentrum raad zelf wecken af. Omdat er in geweckte producten de dodelijke botulisme kan ontstaan. Botulisme is dodelijk, het zorgt voor verlamming aan de spieren. En dus ook aan het hart. Dus wat dat betreft is het heel logisch dat het voedingscentrum zegt doe maar niet. Maar als je op de juiste manier met je geweckte producten omgaat kan je de kans op botulisme minimaliseren, en door de juiste bereiding na het wecken kan je eventuele botulisme gifstoffen onschadelijk maken. En kun je alles veilig eten.

Botulisme en wecken

Ik ga proberen dit zo duidelijk mogelijk uit te leggen maar gebruik altijd zelf je gezonde verstand. Zoals al geschreven botulisme is daadwerkelijk gevaarlijk en je wilt het dan ook niet op je bord hebben. Maar hoe werkt het nou en waarom leeft ik nog wel. Soms als je gaat zoeken kan je erg bang worden van het botulisme verhaal in weckpotten. En het hele idee van wecken weer naast je neerleggen. Ik weck inmiddels 4 jaar en eet het op en leef nog. Dus hopelijk is dat alvast een geruststelling. Ik ga proberen het uit te leggen in jip en janneke taal.

Botulisme sporen komen veel voor, voornamelijk op groente die in de grond groeien. Denk aan wortel, pastinaak maar ook knoflook. Deze botulisme sporen zijn niet schadelijk voor volwassenen. Ons spijsverteringssysteem breekt deze af en er is niets aan de hand. Een uitzondering is kinderen onder 1 jaar. Vandaar geen honing voor jonge kinderen, want honing wil ook nog wel eens botulisme sporen bevatten. Het spijsvertering gestel van jonge kinderen is nog volop aan het ontwikkelen en baby’s kunnen er dus wel heel erg ziek van worden. Maar onthou voor volwassen niet schadelijk. Daarom kan je veilig rauw een wortel of radijsje eten. Maar wanneer wordt het dan gevaarlijk?

Perfecte omstandigheden voor botulisme gifstoffen

Botulisme sporen kunnen bij de juiste omstandigheden botulisme gifstoffen aanmaken. En deze gifstoffen zijn dus wat daadwerkelijk gevaarlijk is. Krijg je dit binnen ook in kleine hoeveelheid dan ben je de sjaak. Deze gifstoffen kunnen alleen ontwikkelen onder de juiste omstandigheden. Maar wat zijn dan de juiste omstandigheden.

Een temperatuur boven de 18 graden
Niet zure omgeving
Niet zoete omgeving
Luchtdichte omgeving

Botulisme gifstoffen kunnen dus alleen ontwikkelen in een luchtdichte omgeving die niet zuur is. Daarom is het helemaal veilig om komkommer in te maken in zoetzuur. De azijn zorgt er daar voor dat je veilig bent. Je hoeft dit dan ook niet te wecken. Ook producten in een zoete omgeving zoals zelf jam of appelmoes maken is volledig veilig.

Het gevaar zit hem dus in het wecken van groente die niet zoet zuur is en het wecken van vlees of soepen. In dit soort potten zit niet voldoende zuur en door het wecken sluiten we de potten luchtdicht af. Daarnaast bewaar je de geweckte potten vaak in een omgeving die warmer wordt dan 18 graden tenzij je een kelder hebt. En zo zijn de ideale omstandigheden geboren voor de botulisme sporen om botulisme gifstoffen aan te maken.

Hoe kun je botulisme gifstoffen voorkomen of vernietigen

Botulisme sporen laten zich moeilijk vernietigen. Ze worden pas vernietigd bij een temperatuur van 121 graden. En dat red je dus niet met een gewone weckketel, die maximaal 100 graden wordt. Een andere optie is pressure canning. Waar ik zelf geen ervaring mee heb. Maar je weckt dan onder hoge druk en bereik je dus wel de temperatuur van 121 graden. Hierdoor is het veilig om direct uit de pot te eten bijvoorbeeld. Maar met wecken kan dit niet voor alles (groente, soepen, vlees etc). De sporen kunnen we dus niet vernietigen met wecken. Maar de gifstoffen als deze ontwikkelen wel. De gifstoffen gaan namelijk dood bij 5 minuten op 85 graden verhitten. Daarom vind je bij veel weck recepten 10 minuten volledig doorkoken voor het eten. De 10 minuten is om extra veilig te zijn en er 100% zeker van te zijn dat als er gifstoffen in je potten zitten je deze onschadelijk maakt. En zo blijf je veilig! Hopelijk is het duidelijk en durf jij het nu ook aan om te gaan wecken.

Hopelijk heb je zo alle informatie en het vertrouwen om te starten met wecken. Heb je vragen stel ze gerust!